Trước kia có
một vị thư sinh nghèo, sống bằng nghề viết chữ thuê cho người khác. Có một lần
gần đến tết âm lịch, vì kiếm được chút tiền từ việc viết câu đối cho người ta
nên vị thư sinh này đã mua một con gà trống về giao cho vợ.
Lúc vợ anh ta
đang đun nước nóng để thịt gà, thì một người đầy tớ của nhà hàng xóm vội vàng
chạy tới và nói: “Vợ
chồng nhà này nhanh thật đấy, mới thoáng cái mà đã bắt con gà nhà ta rồi”.
Bà ta nhấc con gà lên rồi mang đi, người vợ này cũng không nói một câu nào.
Buổi tối
người chồng trở về nhà, hỏi người vợ: “Sao lại không làm thịt gà vậy?” Người vợ trả lời: “Đều là tại
thiếp quá ngu ngốc, gà không giết được mà còn làm nó bay mất, thật sự xin lỗi
chàng!” Người chồng nói: “Cũng là tại ta kém cỏi, nếu có tiền mua thịt lợn thì sẽ không xảy
ra việc này.”
Sáng sớm ngày
đầu tiên của năm mới, người hàng xóm đến nhà vợ chồng thư sinh nghèo này chúc
Tết, còn nói với vị thư sinh rằng: “Cậu là người đại nhân đại nghĩa, sau này chắc chắn có tiền đồ
tốt đẹp. Năm nay kinh thành tổ chức thi, ta nghĩ cậu nên đi dự thi đi.”
Vị tú tài mặt
đỏ ửng rồi trả lời: “Nói ra sợ ngài chê cười chứ, nhà tôi đến miếng ăn còn khó khăn,
nói gì đến tiền làm lộ phí vào kinh dự thi?”
Người hàng
xóm nói: “Ta
biết điều này, nhưng mà ta sẵn sàng cho cậu mượn tiền, thứ nhất không cần hạn
trả nợ, thứ hai không cần trả lãi. Ta thực sự cảm thấy cậu sau này có phúc
lớn.” Ông ta vừa nói dứt lời liền cáo từ ra về.
Người hàng
xóm đi rồi, vị tú tài này hết sức băn khoăn khó hiểu trước những lời nói kia
của ông ta. Người vợ cười nói: “Xem ra con gà của nhà hàng xóm chắc chắn là đã được tìm thấy
rồi!” Người chồng nghe xong càng không hiểu gì, người vợ nói tiếp: “Hôm qua nhà
hàng xóm sang lấy con gà nhà mình về, thiếp sợ chàng trở về nhà sẽ nổi giận,
như thế sẽ khiến nhà người ta vừa sang năm mới đã gặp chuyện không tốt và nhà
mình cũng vậy, cho nên thiếp mới nói là nó đã bay đi mất.” Người
chồng nghe xong đã hiểu rõ tất cả, từ trong lòng cảm thấy bội phục tấm lòng
nhân từ độ lượng của người vợ.
Hai vợ chồng
họ đang nói chuyện thì thấy người đầy tớ của nhà hàng xóm đem hai trăm lượng
bạc sang đưa cho hai vợ chồng nói là tiền ông chủ bảo mang sang để cho thư sinh
vào kinh dự thi. Người đầy tớ cũng xin lỗi hai vợ chồng vị tú tài: “Tôi thực sự
xin lỗi, hôm qua tôi đã nhận sai gà nhà hai người. Tối hôm qua ông chủ tôi đã
tìm được gà nhà tôi rồi, lúc đó chúng tôi mới biết là đã lấy nhầm gà nhà hai
người, thế mà hai người lại không có chút động tĩnh nào cả. Ông chủ tôi
nói: “Con người rộng lượng như vậy, ngày sau tất có tiền đồ, vì thế trong tâm
ông ấy rất bội phục thư sinh!” Vị tú tài đến lúc này đã hết sức
minh bạch, nguyên do tất cả là nhờ vào lòng nhân từ của vợ mình.
Thế là vị tú
tài nhận tiền làm lộ phí vào kinh dự thi và quả nhiên đã thi đỗ trạng nguyên.
Theo secretchina
Mai Trà biên
dịch
-St net-